De gemeente Nieuwegein heeft lange tijd twee stedenbanden gehad; Pulawy in Polen en Rundu in Namibië. Met de laatste stad heeft Nieuwegein nog steeds een innige stedenband. Deze bestaat sedert maart 1994 en er worden nog steeds veel activiteiten ontwikkeld voor bijvoorbeeld scholen in de Namibische stad Rundu, zoals Red Nose Day.
Een stedenband is een formele vriendschapsband tussen twee steden. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen gemeentelijke samenwerking (dit is vooral gericht op kennisuitwisseling) en de samenwerking tussen de samenlevingen.
De stedenband met Pulawy is na ruim 21 jaar in december 2015 gestopt. Sindsdien onderhoud de gemeente Nieuwegein met deze stad in Polen een informele vriendschapsband. Vanwege actuele ontwikkelingen in Polen staat deze vriendschapsband nu zwaar onder druk. De komende maanden zal deze binnen de gemeente Nieuwegein geëvalueerd worden.
De vraag is of een samenwerking met de stad Pulawy, die LHBT onvriendelijk is, past binnen het beleid van een gemeente die een regenboogagenda hanteert. Of erger, moet een gemeente zoals Nieuwegein, een vriendschapsband onderhouden met een andere gemeente die openlijk een bepaalde doelgroep discrimineert.
“In Pulawy hingen stickers met ‘Pulawy Free From LGBT’. Toen ik laatst over straat liep, werd ik nageroepen en uitgescholden door een man. Onze regenboog-spandoeken waren na twee dagen vernietigd, foto’s daarvan stonden online. Toen ik daarop reageerde, werd ik belaagd. Dit alles gebeurde nadat in mei de resolutie was aangenomen. Het zou ermee kunnen samenhangen, maar het kan ook toeval zijn” aldus een inwoner uit Pulawy.
Bezoekers aan de Poolse stad vragen zich af of Nieuwegein zich bewust is van het geïnstitutionaliseerd discrimineren van doelgroepen. Ruim 80 steden in Polen hebben zich onlangs openlijk uitgesproken dat hun stad een ‘LHBT-vrije zones’ is. Ook Pulawy!
Dit bordje is in scene gezet door de kunstenaar Bart Staszewski. Op deze manier wil de kunstenaar een statement maken en aandacht vragen aan de ‘LHBT-vrije zones’ in zijn land, Polen. Staszewski: ‘Around 50 cities, regions has declared themself as free from LGBT “ideology”. My project is answer to it. Symbolic signs are answer to symbolics acts of discriminations.’
In iedere ‘LHBT-vrije zone’ heeft het lokale bestuur, zoals die in Pulawy, een resolutie aangenomen. Hoewel de exacte inhoud ervan per zone verschilt, blijft de kern van alle resoluties gelijk: kinderen en gezinnen moeten beschermd worden tegen de verspreiding van de ‘LHBT-ideologie’, die in strijd zou zijn met waarden die in de Poolse Grondwet verankerd staan. Alles wat deze waarden ondermijnt, bijvoorbeeld seksuele voorlichting op scholen, wordt afgekeurd.
Reactie van Pawel Matras, vice voorzitter van de gemeenteraad voor de politieke partij (PiS) in Pulawy: ‘Ik zal zeker als raadslid de intrekking van deze resolutie niet steunen. Naar mijn mening discrimineert ze niemand en er is geen reden voor ons om de resolutie op te zeggen.’ De resolutie voor de zogenaamde ‘LHBT vrije zone werd 31 mei 2019 door de gemeenteraad van Pulawy met 13 stemmen voor en 3 stemmen tegen aangenomen. Zie hieronder:
De Poolse LHBT-gemeenschap herkent zich niet in deze zogenaamde ideologie. Door het woord ideologie te gebruiken wekken bestuurders de indruk dat ze geen individuen uitsluiten. Zo rechtvaardigen ze hun discriminerende beleid.
Het Europees Parlement heeft inmiddels de Europese Commissie opgeroepen om tegen Polen op te treden en in te grijpen. Het is nog maar de vraag of de Poolse regering daar boodschap aan zal nemen.
Nieuwegein kan alvast een statement maken door de ‘LHBT-vrije zones’ in Pulawy streng af te keuren en de vriendschapsband op te zeggen. De gemeente Nieuwegein is nu aan zet.
Over de vriendschapsband en Pulawy
De stad Puławy ligt op de hoge rechteroever van de rivier de Wisla, 120 kilometer zuidoosten van Warschau, de hoofdstad van Polen. De wens om deze stedenband aan te gaan kwam destijds zowel uit de samenleving als uit de gemeenteraad. De stad Puławy is gekozen omdat het dezelfde geografische kenmerken heeft als Nieuwegein: evenveel inwoners, vergelijkbaar in opbouw en gelegen aan een rivier.
De samenwerking tussen de gemeenten had als doel kennisoverdracht tot stand te brengen. Zo heeft Puławy onze gemeente veel geleerd over stadspromotie en brengt Puławy, dankzij Nieuwegein, al jaren een gemeentegids uit. Ook de inwoners zelf onderhielden een band die werd ingevuld door de Initiatiefgroep Puławy. Zij organiseerden onder andere de succesvolle terugkerende jongerenuitwisseling.
Sinds het aangaan van de stedenband is de stad ontzettend ontwikkeld. Met behulp van Europese gelden bouwde Puławy onder andere een park voor wetenschap en techniek een jachthaven en een afvalscheidingsstation. Na 21 jaar besloot de raad de stedenband met Puławy per januari 2016 te beëindigen. Ondanks dat de stedenband officieel is beëindigd, spraken we af dat de vriendschapsband blijft bestaan. De vriendschapsborden zijn daarom nog steeds te zien wanneer u Nieuwegein binnenrijdt.