Vernieuwing

Vernieuwing als in verbetering versus vernieuwing als in vernieling. Alles moet altijd anders. We moeten met onze tijd mee. We moeten dingen maken die nog nooit gemaakt, gezien, gehoord, geroken of gevoeld zijn. Uitvinden wat nog niet bestaat. Ons cadeau voor het nageslacht. Tegelijkertijd is daar onze conservatieve aard. Behouden van wat we hebben bereikt. Soms zelfs terugverlangen naar hoe het was, want was het vroeger niet altijd beter? We klampen ons vast aan onze levens zoals ze zijn en roepen nee tegen alles wat anders is. Bang voor verandering.
Bovengenoemde strijd valt me in Nieuwegein altijd op in de architectuur. De bouw van het mintgroene appartementencomplex in het centrum van Vreeswijk viel bij vele buurtbewoners niet goed. Een authentiek schippersdorp met sluizen en huisjes met prachtige geveltjes, werd opgeschrikt door een groot en groen ‘modern’ monster. Toegegeven: het viel wat uit de toon. Maar moeten we onze kunstvormen, waartoe we architectuur moeten rekenen, niet ook de kans geven zich te ontwikkelen en te moderniseren? Of moeten we architectuur zien als een ambacht met vaklui die zich specialiseren in het reproduceren van woningen uit de 18e eeuw? Simpelweg omdat we dat mooi lijken te vinden en het aansluit bij een historische dorpskern.Het antwoord hierop volgde in 2005, bij de opening van ‘Nieuw- Vreeswijk.’ Een groot deel van dit nieuwbouw project werd nagebouwd als oud schippersdorp. Met de kenmerkende vormen, gevels, binnenplaatsjes en kleine tuintjes. Zelfs aan een haventje, bij gebrek aan een sluis. Het bleek exact waar men op zat te wachten: de allure van een oud schippershuisje, met de gemakken en de degelijkheid van nieuwbouw. Als oud-Vreeswijker vond ik het toch wat vreemd. Nep vooral. Typerend aan nieuwbouw zou ‘het nieuwe bouwen’ moeten zijn, maar dat is het kennelijk niet. Tegelijkertijd moet ik zeggen dat het goed aansluit bij de oude kern en dat het mede daardoor een uitbreiding is geworden van Vreeswijk, in de plaats van een nieuwe wijk naast Vreeswijk (zoals dat tussen de oude dorpskernen Jutphaas en Vreeswijk is gebeurd.)Het wachten is op de voltooiing van onze nieuwe binnenstad. Wat zal het winnen: de vernieuwing of de vernieling?