Het is nog altijd om gek van te worden, zeggen bewoners in Nieuwegein aan de Zegelstede over de tram die elke zeven minuten langsrijdt. De tram rijdt nu 4,5 jaar in Utrecht, Nieuwegein en IJsselstein en sinds de start regent het klachten. Bewoners op verschillende plekken langs het traject horen een hoog piepend geluid als de tram voorbij komt: het inmiddels bekende ‘booggeluid’. Luister hier maar.
Op veel plekken is de overlast afgenomen maar de Olivettiboog in Nieuwegein is één van de plekken waar de problemen blijven opspelen. De provincie Utrecht heeft verschillende maatregelen genomen maar heeft nog meer plannen om de problemen aan te pakken.
Smeerinstallaties in de tram, smeerinstallaties naast het spoor, het slijpen van rails en wielen, handmatig smeren en testen op de rijsnelheid van de tram. Allemaal maatregelen die het geluid van de tram over het hele traject tot nu toe wel heeft verminderd maar het probleem niet volledig heeft opgelost.
Wieldempers en slijpen
Afgelopen maanden is de provincie druk geweest met het plaatsen van ‘wieldempers’ op alle trams en zijn de rails geslepen. Eind vorig jaar maakte de provincie deze maatregel bekend en dat had een eind moeten maken aan de overlast. Maar bewoners zeggen de tram nog steeds met regelmaat hard te horen piepen.
Hans Balfoort en zijn vrouw wonen nu vijf jaar in een appartement op de Zegestede in Nieuwegein. Ze hebben het erg naar hun zin, maar de tram zit hen niet lekker: “Het geluid van de tram weegt niet op tegen alle voordelen van het wonen hier, maar ons woongenot wordt wel aangetast.”
Hans breekt zelf ook zijn hoofd over het geluidsprobleem. Hij meet de luchtvochtigheid en vergelijkt het geluid van de tram bij verschillende temperaturen. “Maar hoge of lage temperaturen, of een hoge of lage vochtigheid….het maakt niet uit. De omstandigheden zijn steeds anders en soms ‘gilt’ de tram en soms niet.”
Ook onderburen Hans en Riet Steenbergen hebben veel last van de tram. “Het geluid van de tram overstemt alles als hij zo hard piept. De televisie is niet te horen als je de ramen open hebt met het warme weer. En als je met iemand op het balkon aan het praten bent moet je soms het gesprek stoppen”, vertelt Hans.
Tijdelijk meer overlast
Volgens de provincie is het niet gek dat het geluid nu nog af en toe te hard is. Na het plaatsen van de wieldempers en het slijpen van de rails moet het spoor opnieuw worden ‘ingereden’. Daarnaast moet de smering – vanuit de tram of vanuit de smeerinstallatie naast het spoor – opnieuw worden opgebouwd.
De provincie schrijft in een brief aan de bewoners wel te verwachten dat de overlast komende weken steeds minder zal worden. En dat het geluid uiteindelijk beter moet zijn dan hoe het was voordat de rails werden geslepen.
Nieuwe smeerinstallaties
Maar de provincie zal dit effect de komende weken niet afwachten. Een nieuw soort smeerinstallatie moet het probleem verder verhelpen. De afgelopen jaren zijn al op meerdere plekken langs het spoor smeerinstallaties geplaatst. Maar – zo schrijft de provincie nu – die hebben gewerkt tegen één soort geluid.
Vooreen ander soort geluid – het ‘flensgeluid’ – is een andere oplossing nodig. Een nieuwe smeerinstallatie die beide soorten geluid tegengaat is nu besteld voor de plekken waar de tram nog hard piept, de ‘hotspots’, zo schrijft de provincie. Als alles volgens planning verloopt moeten de nieuwe smeerinstallaties volgende maand geplaatst zijn.
Bouwzand in de rails
De provincie Utrecht heeft de situatie bij de Olivettiboog – de bocht ter hoogte van de Zegelstede – nog eens bekeken. Na onderzoek blijkt dat er bouwzand van de bouwlocatie Nieuwegein City op de trambaan terechtkomt. “Het zand in de rails kan inderdaad zorgen voor een ‘knerpend’ geluid”, aldus een woordvoerder.
Het bouwzand wordt door het gewicht van de tram vermalen tot stof en dat werkt de smering van de rails en wielen tegen, waardoor het booggeluid ontstaat. Wethouder Ellie Eggengoor laat weten dat de gemeente doet wat mogelijk is tegen het inwaaien van het zand op de rails. “Onder meer door het schoonhouden van de wegen, het opgegraven zand zoveel mogelijk op één hoop te houden en in droge tijden te sproeien met water.”
Hans Balfoort vraagt zich af of de problemen komen door het bouwzand: “Deze tram maakte het geluid ook al toen hier nog geen bouwwerkzaamheden waren.” En ook Hans Steenbergen betwijfelt of het hieraan ligt: “Want hij piept soms wel, en soms niet.” De bewoners blijven in ieder geval de overlast melden en hopen dat het wordt opgelost.
Uiteindelijk zullen geluidsmetingen moeten uitwijzen of de maatregelen helpen. De provincie zegt er in ieder geval nog steeds alle vertrouwen in te hebben dat de aanpak zal leiden tot een acceptabel tramgeluid.
Met dank aan onze samnewerkingspartner RTV Utrecht / Caroline Geijsman
