Nieuwegeiners besparen gas, maar stadsverwarming drukt niet minder op de portemonnee

Nieuwegeiners gebruiken fors minder gas dan tien jaar geleden, maar de energierekening daalt nauwelijks. Uit onderzoek van Independer blijkt dat het gemiddelde gasverbruik in Nieuwegein is gedaald van 540 naar 370 kuub per jaar – een besparing van 170 kuub per huishouden. Toch betalen Nieuwegeiners gemiddeld € 140 méér energiebelasting dan in 2014.

Dat komt niet alleen door de sterk gestegen belasting op aardgas, maar ook doordat in Nieuwegein meer dan de helft van de huishoudens is aangesloten op stadsverwarming. Die woningen gebruiken geen gas meer, maar betalen hun warmte via het warmtenet van Eneco.

Stadsverwarming: geen gas, wel kosten
Nieuwegein is één van de meest ‘gasvrije’ gemeenten van Nederland: naar schatting 53,9 procent van de woningen is aangesloten op stadsverwarming. Die warmte wordt geleverd via een mix van restwarmte uit Utrecht, gascentrales en biomassa.

Hoewel deze huishoudens geen gas meer verbruiken, merken ze de landelijke prijsdruk alsnog. De tarieven voor stadsverwarming zijn gekoppeld aan de gasprijs via het zogeheten Niet-Meer-Dan-Anders-principe – wat betekent dat Eneco de prijzen mag verhogen zolang ze niet duurder zijn dan een gemiddeld gasverbruik.

“Je zou denken dat stadsverwarming bewoners beschermt tegen de grillen van de gasmarkt, maar in de praktijk bewegen de prijzen gewoon mee. Nieuwegeiners die al jaren geen gas meer gebruiken, betalen dus indirect tóch voor de stijgende gasbelasting.”

Twee soorten Nieuwegeiners
De stad kent nu feitelijk twee energiegroepen:

• Huishoudens met stadsverwarming, die geen gas meer gebruiken, maar gebonden zijn aan Eneco’s warmtetarieven.
• Huishoudens met aardgas, die wel konden besparen door beter te isoleren, maar alsnog meer belasting betalen.

Die ongelijkheid zorgt voor discussie in de lokale politiek. Zo waarschuwde de partij VSP Nieuwegein eerder al voor het “monopoliegedrag van Eneco”, dat volgens hen de keuzevrijheid van bewoners beperkt.

Verduurzamen blijft belangrijk
Nieuwegein wil uiterlijk in 2035 volledig aardgasvrij zijn. Volgens de gemeente is het warmtenet een tussenstap naar een volledig duurzame warmtevoorziening. Inmiddels is zo’n 40% van de geleverde warmte hernieuwbaar, bijvoorbeeld via restwarmte en biomassa.

Energie-expert Joris Kerkhof van Independer begrijpt dat de energietransitie geld kost, maar waarschuwt voor het psychologische effect: “Mensen doen hun best om te besparen en te verduurzamen, maar zien het voordeel niet terug. Dat maakt draagvlak voor de energietransitie kwetsbaar.”