op 14 april 2014 werd op de plek, waar vroeger kasteel wijnestein stond een herontworpen gebied door wethouder marieke schouten geopend.
binnen de grenzen van de steeds drukkere stad is dit een mooie locatie om even rust te vinden, te mijmeren.
in de voorbereiding werden omwonenden, leerlingen van het oosterlicht en andere belanghebbenden betrokken en door alle input is het een smaakvol vormgegeven plek geworden.
omdat ik een tekst mocht leveren heb ik me vooraf even ingelezen en zo kwam ik de mooie woorden ‘een huys ende een hoeve lants’ tegen.
‘een huys ende een hoeve lants’
soms laat de grond het gras hier spreken,
hier, op ‘t populierenveld
over hoe een huis kon breken
nadat zowat vier eeuwen waren weggeteld
wijnestein, ‘een huys ende een hoeve lants’,
hier gesticht, verwoest, hersteld,
verloederd en gestut
totdat het -sleets- geslecht werd,
als huis niet langer meer van nut
de bomen die de muuromtrek verbeelden
vertellen soms, bij goede wind
hoe hier het leven was
hoe fier het huis stond, sterk, omgracht en
hoe zij, wier naam in oude inkt geschreven staat,
het leven in de stenen brachten
de geur van gebraad, de lach van een kind
het vuur van de haard, het leed en het lief
de troost van een boek, of liever, een brief,
de erfenis van wijnestein, soms, bij goede wind
verbeelding is winst, we gaan niet meer op zoek
we graven niet, wat brengt het op?
misschien een pot, een ketel, hoefbeslag,
een porseleinen poppenkop
de grond, waar het ‘toen’ door het ‘nu’ wordt gekust
geeft hier nieuwegein licht vermaak, een nieuwe rust
de bomen wortelen in wijnesteins verhaal
en wij zijn van dezelfde grond
de grond verbindt het allemaal
© ton de gruijter
Over Ton de Gruijter
Met zijn poëzie werpt Ton de Gruijter (1953) een nieuw licht op actualiteiten. Hij legt wat er gebeurt in de stad vast in mooie beelden en rake bewoordingen.
Hij schreef jarenlang stadsgedichten op De Digitale Stad Nieuwegein en publiceerde de bundel Groeten uit Nieuwegein. In 2017 ontving Ton de Nieuwegein Award voor Kunst en Cultuur. Van 1 januari tot en met 31 december 2021 mocht Ton de Gruijter zich Stadsdichter noemen op initiatief van bibliotheek De tweede verdieping. Toenmalig burgemeester Frans Backhuijs benadrukte dat de dichter absoluut geen blad voor de mond moest nemen. En dat deed hij dan ook niet. Sinds enige tijd bericht Ton weer op De Digitale Stad Nieuwegein.
Naast Groeten uit Nieuwegein publiceerde Ton vijf andere bundels. Over zijn manier van schrijven: ‘Ik denk graag over verlangen, het verglijden van de tijd, veroudering, en de vragen rond conflicten en hoe het met de mens en de religie gaat. Ik probeer het zodanig uit te werken dat in de kortheid van een gedicht toch een beeld of een verhaal herkenbaar is. Ik vind het belangrijk iets te maken wat geen halffabricaat is, en het moet, voor zover mij dat lukt, taalkundig kloppen.’
‘Ik hou van rijm en ritme. Ik gebruik dus ook een schema, zoals een notenbalk bij muziek kan helpen. Taal is voor mij een gebied vol verborgen schatten. Schrijven helpt dit te ontginnen.’
Over kasteel Wijnestein
Wijnestein (ook: Wyndenstein) is een voormalig kasteel bij Jutphaas, tegenwoordig Nieuwegein in de Nederlandse provincie Utrecht.
Omstreeks 1382 hield Floris van Jutphaas ‘een huys ende een hoeve lants, ghelegen in den kerspel van Jutfaes ter naescap van Scalcwijc’ van de bisschop van Utrecht in leen. Floris bezat zijn leen in ieder geval al in 1379, toen het bij de verkoop van een stuk land werd vermeld. In 1394 werd Floris door de nieuw aangetreden bisschop Frederik van Blankenheim herbeleend met het goed ‘Wyndenstein’.
Tijdens de Stichtse oorlog van 1481-83 werden op 10 oktober 1481 vrijwel alle adellijke huizen in Jutphaas door een Hollands leger verwoest. Ook Wijnestein werd in brand gestoken.
Het daarna herbouwde huis wisselde in de daaropvolgende eeuwen regelmatig van eigenaar, tot het in 1753 door Jan Jacob de Geer van het naburige Rijnhuizen gekocht werd. Deze liet het huis het jaar daarop slopen en voegde de grond bij zijn land.
Tot 1995 resteerde van het huis alleen een omgracht eilandje en een rechthoekig omgracht voorterrein. Na onderzoek is de gracht rond het eilandje gedempt en de plaats gemarkeerd door een heuvel.
Mooi gedicht Ton!