Pas op met musturbatie!

Nee lezer, er staat geen masturbatie, maar musturbatie. Slechts één letter verschil, maar nogal essentieel. ‘Musturbation leads to selfabuse’, zegt Albert Ellis, de grondlegger van de RET. En nee, beste lezer, de RET is niet de Rotterdamse vervoersmaatschappij, maar de afkorting van Rationeel Emotieve Theorie. Gelet op de reacties op mijn vorige column over de wet van voor wat hoort wat, vindt u het wel interessant om over psychologische onderwerpen te lezen. Nou, als psycholoog is dat aan geen dovemansoren gezegd, dus ik heb al vijf columns voor u klaarstaan. Overtuigingen spelen een zeer grote rol in ons leven. Voor overtuigingen kunt u ook lezen: mening, opvatting, houding, attitude. Iedereen heeft wel ergens een mening over en dat beïnvloedt ons gedrag. Als u vindt dat mensen horen te stoppen voor een rood stoplicht is dat niet meer dan een overtuiging. Dat staat los van de wet, ook al hebben we die overtuiging met elkaar in de wet vastgelegd. Als u immers geen zin heeft om voor rood te stoppen, rijdt u gewoon door, ook al loopt u dan wel het risico een bon te krijgen. Albert Ellis is een aanhanger van de cognitieve psychologie, op dit moment één van de belangrijkste hoofdstromingen binnen de psychologie. De cognitief psycholoog ziet de mens als een informatieverwerkend wezen. Hij neemt met zijn zintuigen, zoals de ogen en de oren, van alles waar in de omgeving. Dat gaat de hersenen in, waar die informatie wordt verwerkt. Bijvoorbeeld door te begrijpen wat er is waargenomen, door er betekenis aan toe te kennen, door het te vergelijken met eerdere ervaringen die in het geheugen zitten, door het op te slaan in het geheugen, door een antwoord of reactie te formuleren, en zo voort. De cognitieve psychologie heeft niet zoveel op met gewroet in het verleden, men kijkt liever naar het functioneren in het hier en nu. Volgens Albert Ellis is niet een bepaalde gebeurtenis, maar uw opvatting over die gebeurtenis van invloed op wat u vervolgens doet, zegt en voelt. Stel, u ziet met uw ogen twee mannen op elkaar inslaan en u hoort met uw oren hoe ze op harde toon scheldwoorden zeggen. U krijgt nu een angstig gevoel en uw benen dragen u snel een andere kant op. Of u raakt geïrriteerd over het kabaal en u belt de politie (of u doet nog iets anders). Volgens de RET zit er nog een stapje tussen uw waarneming en wat u doet en voelt, namelijk uw gedachte bij deze situatie. Uw gedachte zou kunnen zijn dat u als fatsoenlijk mens niet bij een vechtpartij betrokken wil worden. Of uw gedachte kan zijn dat u beslist tegen zinloos geweld bent en dat een mens die een vechtpartij ziet de politie hoort te bellen. Het is uw opvatting die maakt hoe u voelt en handelt. U ziet dat verschillende gedachten tot verschillend gedrag leiden. We kunnen nu ook nog onderscheid maken tussen steunende en belemmerende gedachten. Bij een steunende gedachte zal uw gevoel en gedrag na een bepaalde situatie acceptabel voor u zijn. Bij een belemmerende gedachte zult u een gevoel hebben en iets doen of zeggen, waar u aardig door van de kook raakt. De uitspraak ‘musturbation leads to selfabuse’ heeft hiermee te maken. Een paar praktijkvoorbeelden: de gemeente stuurt je ook altijd met een kluitje in het riet, de politie komt ook nooit als je ze nodig hebt, die rotauto’s horen zich op een woonerf aan de snelheid te houden, ik moet mijn column op tijd en foutloos opleveren anders ga ik af als een gieter. Let op de woorden: altijd, nooit, hoort, moet. Het is namelijk onzin dat er altijd wat fout gaat en nooit eens iets goed, en dat mensen zich onder werkelijk alle omstandigheden horen te conformeren en moeten presteren. Albert Ellis heeft natuurlijk een prachtige oplossing: u kunt de belemmerende gedachte vervangen door een steunende gedachte. Daar heeft hij een tamelijk eenvoudige techniek voor ontwikkeld, die wel even wat oefening vergt, maar dan hebt u ook wat. De RET is één van mijn lievelingsonderwerpen, geen poeha, maar tegelijk eenvoudig en toch heel krachtig, goed wetenschappelijk onderbouwd en helemaal van deze tijd, voor iedereen te leren en altijd handig in uw dagelijkse leven. P.S. Het ZaterdagInstituut biedt een workshop en een training aan over de praktische toepassing van de RET. Op zaterdag 13 mei is er in Utrecht een workshopfestival, waar u kunt snuffelen aan workshops en met de trainers over de RET kunt praten.