“De hypotheekrente stijgt weer na jaren van daling, maar blijft historisch laag,” aldus Philip Bokeloh, senior econoom bij het Economisch Bureau van ABN AMRO, in de nieuwste Woningmarktmonitor van april 2022. Daarnaast blijkt uit de monitor dat de huizenprijzen opnieuw zullen stijgen met 12,5% in dit jaar en doet de bank al een voorspelling van 5% voor 2023.
Gemiddelde koopsom gestegen
Deze nieuwe percentages laten zien dat de huizenprijzen minder snel zullen stijgen dan voorheen. Een reden voor deze afzwakking is de betaalbaarheid van de huizenmarkt. Die verslechtert namelijk door de stijging van de huizenprijzen en omdat de inkomens onder druk zijn komen te staan door de hoge inflatie. “Zo stijgen de netto maandlasten harder dan het netto inkomen, vooral bij huizenbezitters met een annuïteitenhypotheek. Door de prijsstijgingen is de gemiddelde koopsom van bestaande woningen gestegen naar €419.000 in februari. Dat is fors hoger dan de NHG-kostengrens van €355.000. Door de voortdurende prijsstijgingen houden gezinnen aan het eind van de maand volgens het economisch bureau minder geld over voor wonen,” zegt Bokeloh.
Kopers staken zoektocht
Daarnaast gaat de stijgende hypotheekrente ten koste van de betaalbaarheid van woningen. In combinatie met de aanhoudende prijsstijgingen op de woningmarkt wordt het hierdoor steeds moeilijker een betaalbare woning te vinden. Veel potentiële kopers zien zich hierdoor genoodzaakt om hun zoektocht (voorlopig) te staken. De hypotheekrente is belangrijk bij de berekening van de hypotheek die mensen mogen afsluiten op basis van hun inkomen. “Doordat de hypotheekrente de afgelopen jaren daalde mochten mensen steeds meer lenen. Aan deze periode is nu een einde gekomen: in januari ging de hypotheekrente al licht omhoog. Het einde van deze stijging is nog niet in zicht door de hoge inflatie en de reactie van de centrale banken hierop,” aldus Bokeloh.
Daling woningaankopen stabiliseert in 2023
In 2022 zal het aantal woningaankopen verder dalen, namelijk met 15%. Voor 2023 verwacht het Economisch Bureau een stabilisatie van 5% naar 0%. In januari en februari van dit jaar zijn er 28.000 bestaande woningen gekocht. Dit zijn er 13.000 minder dan in de eerst twee maanden van 2021. De daling is vooral te verklaren doordat begin vorig jaar veel woningen zijn gekocht in verband met het toen net verlaagde overdrachtsbelastingtarief voor starters. Ook los daarvan staat het aantal aankopen onder druk. De oorlog in Oekraïne zorgt voor een gevoel van onrust, ook op de woningmarkt. Woningzoekers verliezen nog meer hun vertrouwen in de mogelijkheid tot het kopen van een huis, een gevoel dat al heerste doordat er weinig woningen te koop staan.
Woningmarktsentiment verslechtert
Op die manier kan de situatie in Oekraïne het vertrouwen in de woningmarkt nog verder aantasten. De economie is nog maar nauwelijks bekomen van de coronacrisis of de volgende crisis dient zich alweer aan. Dit heeft als gevolg dat het woningmarktsentiment verslechtert. Een belangrijke les van de Russische inval in Oekraïne is dat Europa voor haar energievoorziening afhankelijk is van een regime dat een bedreiging vormt voor de internationale rechtsorde en stabiliteit. Daarom is het belangrijk om de economie versneld te verduurzamen.
