Hopeloos

Hoe we er op zaterdag 15 november aan het einde van de dag in Nederland aan toe zijn: geen idee. Nooit eerder in de geschiedenis wordt met zoveel spanning, ja zelfs met een zekere angst, uitgezien naar de aankomst van Sinterklaas. En dat geldt niet alleen voor kinderen.

Vandaag lekte een promotiefilmpje uit van het Sinterklaasjournaal, dat al jarenlang de catechismus van het Sinterklaasfeest bewaakt.

Dieuwertje Blok kreeg van een lichtelijk opgewonden Sinterklaas te horen dat de stoomboot, met aan boord de schimmel Amerigo en zijn zwarte pieten, rechtstreeks aankoerste op een regenboog. Het gesprek werd door Sinterklaas ietwat paniekerig onderbroken. Dat is vreemd. Sinterklaas staat bekend om zijn stabiliteit, die hij weliswaar deels ontleent aan zijn bisschoppelijke status, maar toch ook aan zijn charisma. Daarom geloven wij in die man. Onvoorwaardelijk.

Wanhopig keek Dieuwertje naar de hoorn van de rode telefoon. Sinterklaas had zomaar opgehangen, terwijl Sinterklaas normaal gesproken een communicator bij uitstek is, zo iemand waar iedereen – jong en oud – graag bij op schoot zit. Die vragen stelt, die niet oordeelt, die kinderen met mildheid beziet. Die een kind nooit zal aanspreken op iets dat hij in het verleden heeft misdaan.

Ineens besefte Dieuwertje dat het Sinterklaasfeest zijn onschuld had verloren. Zeker toen kort na het uitlekken van het filmpje de pleuris uitbrak: Sinterklaas zou zich tijdens zijn reis naar Nederland gedwongen hebben gevoeld om zijn zwarte pieten te schminken. In een waaier van kleuren, als in een regenboog, omdat Sint en zijn pieten er anders niet meer in zouden komen, in Gouda. Sinterklaas zou onder druk zijn gezet door de burgemeester van Gouda, die in de discussie over de relatie tussen Sinterklaas en ons slavernijverleden een gerede kans zag om zijn stad met de onvervalste stroopwafels en de tot ver over de landsgrenzen bekende Goudse kazen commercieel aan een nieuwe en eigentijds podium te helpen. Puur voor eigen gewin en desnoods over de rug van Sinterklaas, die op zijn beurt al eeuwenlang belangeloos, zonder enig onderscheid, en ook zonder winstoogmerk kinderen en volwassenen onbekommerd blij wil maken. Met een cadeau, een geinig gedicht, een surprise. Bij voorkeur in familiekring.

Sinterklaas was voor het eerst van zijn leven totaal de weg kwijt. Hij had geen verhaal. Dat had hij ook niet nodig. Hij wilde geen verhaal hebben. Het was hem genoeg dat hij van al zijn pieten hield. Of ze nu zwart waren of donkerbruin, of ze al dan niet krullen hadden of ervan hielden om hun lippen te stiften. Het maakte hem niets uit. Hij hield van zijn pieten. En het maakte zijn pieten ook niets uit. Omdat ze wisten dat Sinterklaas pal achter hen stond. Ongeacht hoe ze eruit zagen. Ze wisten dat ze een team waren. Dat ze een missie hadden: elk jaar weer een mooi feest maken voor al die kindjes in Nederland die nog ergens in geloven, zonder op voorhand een opvatting of een overtuiging te hebben.

Dieuwertje was de wanhoop nabij. Het paste niet in haar imago. Zij kon het land niet duidelijk maken dat je ‘racisme’ niet afschaft door zwarte piet te ‘bleken.’

In Nieuwegein hebben we dit soort problemen gelukkig niet. In de lokale krant De Molenkruier staat tien dagen vóór de aankomst van Sinterklaas een dringende oproep. Of er misschien een kinderkoor is dat op 15 november in Vreeswijk bij de aankomst van Sinterklaas wil komen zingen: ‘Met het oog op de wat late uitnodiging kunnen wij ons voorstellen dat het nog niet helemaal gelukt is om de vernieuwde en eigentijdse teksten van de Sinterklaasliedjes in te studeren. Dat geeft niks. Wij zijn overal blij mee.’