De gemeenteraad van Nieuwegein draait op vrijwilligers, maar dat betekent niet dat ze alles voor niets hoeven te doen. Iedere fractie krijgt elk jaar een zak geld om hun werk wat soepeler te laten lopen. Niet voor champagne en chauffeurs – maar voor trainingen, heisessies, een krant of wat hulp van buitenaf. In 2024 was dat een kleine € 53.000 voor alle fracties samen. Klinkt stevig, maar hoe ging dat geld er eigenlijk doorheen?

Nou, niet dus. Over drie jaar tijd (2022, 2023, 2024) kregen de partijen bij elkaar zo’n € 155.000. Daarvan werd maar € 66.000 besteed. Twee derde bleef onaangeroerd op de plank liggen. Nieuwegein heeft dus zuinige politici – of misschien fracties die liever vergaderen met een thermoskan koffie van thuis.

En voor wie zich afvraagt: gaat dat geld dan mee naar volgend jaar? Nee dus. Fractiebudget is een jaarlijkse voorziening. Alles wat niet wordt besteed, vloeit terug naar de gemeentekas. Geen oppotten, geen spaarpot. Het is “use it or lose it”.

Laten we eens langs de partijen in Nieuwegein gaan.

GroenLinks blijft zuinig: rond 30% benut, totaal € 6.010 van € 20.626.
VVD wisselt sterk: twee keer bijna alles op, één keer bijna niets. In totaal € 15.763 van € 20.626.
PvdA geeft steeds minder uit, eindigend met nul in 2024: € 3.769 van € 16.316.
VSP begon gul (85%), maar viel terug naar nul. Totaal € 6.097 van € 16.316.
D66 besteedt nauwelijks iets: € 691 van € 14.161 (slechts 5%).
Lokale Vernieuwing benut driekwart van haar budget: € 10.400 van € 14.161.
CDA bouwt langzaam op, maar blijft op 24%: € 3.328 van € 14.161.
ChristenUnie is kampioen: € 8.143 van € 9.851 (83%).
De Unie geeft drie jaar lang helemaal niets uit: € 0 van € 9.851.
ieders Belang wisselt: van niks naar bijna alles naar weer weinig. In totaal € 3.357 van € 9.851.
Núwegein wordt elk jaar zuiniger: totaal € 4.451 van € 9.851.

De opbouw van het budget is simpel: Elke fractie krijgt een basisbedrag (in 2022: € 2.500, in 2023: € 2.580, in 2024: € 2.616). Daar bovenop komt een bedrag per zetel (in 2022: € 700, in 2023: € 722,40, in 2024: € 732,51).

De conclusie? Nieuwegeinse fracties zijn op financieel gebied vaak zuiniger dan hun achterban zou vermoeden. Alleen Lokale Vernieuwing, VVD en ChristenUnie halen consequent veel uit hun budget. De rest spaart (houdt het geld in de gemeentekas) of vergeet dat er überhaupt een potje is.

En zo komt het dat van elke euro die de fracties kregen, zestig cent in de la bleef liggen. Nieuwegein: de stad waar de raad wel debatteert over miljoenen, maar hun eigen fractiebudget liever met rust laat.

Grafiek: totaal gekregen budget versus totaal uitgegeven per fractie (2022–2024). Zo zie je in euro’s hoe groot de verschillen echt zijn – van ChristenUnie die bijna alles benut, tot De Unie die drie jaar lang geen cent uitgeeft.

Fractiebudget is bedoeld om het raadswerk te ondersteunen: denk aan trainingen, heisessies, coaching, communicatie zoals een website of krantabonnement, kleine representatiekosten of externe adviseurs. Wat nadrukkelijk niet mag: geld inzetten voor verkiezingscampagnes, partijpolitieke activiteiten, persoonlijke beloningen of het oppotten voor een volgend jaar – niet besteed budget vloeit altijd terug naar de gemeentekas.