Vanaf de zomer is het in Nieuwegein definitief verboden voor Zwerfafval, las ik op de Gemeentesite. Het moet maar eens afgelopen zijn met afval dat zich bewust of onbewust laat weggooien of brutaalweg achterblijft op plekken die daarvoor helemaal niet bedoeld zijn. Volgens de Gemeente is het de hoogste tijd dat zwerfafval zijn plaats kent. Daarom zullen er onder meer mobiele verbodsborden worden geplaatst op de Zuidstedeweg – zeg maar de Champs-Élysées van Nieuwegein -, zodat het voor zwerfafval klip en klaar is dat het in Nieuwegein niets te zoeken heeft.
Om afval al op jonge leeftijd in aanraking te brengen met kinderen, is de leerlijn ‘zwerfval’ op basisscholen inmiddels verplichte kost. De leerlijn brengt kinderen onder begeleiding van leerkrachten in parken en buurten om het afval een lesje te leren. En ook op de middelbare school wordt afval succesvol in contact gebracht met jongeren die middels een doordesemd lesprogramma heuse zwerfvuiladviseurs worden. Het afval dat bij hun zoektocht in wijken en straten wordt aangetroffen, wordt in beslag genomen en nadien wordt de hoeveelheid zwerfafval door de leerlingen nadien grafisch zichtbaar gemaakt in staafdiagrammen. Onderwijskundig een bijzonder fraaie mix tussen veldwerk en praktische wiskunde.
Maar er hangt het afval nog meer boven het hoofd. Na de zomer verwijdert de Gemeente alle afvalbakken in Hoogzandveld en de Lekboulevard in de veronderstelling dat het zwerfafval een goed heenkomen zal zoeken in jas- en broekzakken.
In andere Gemeenten is dat namelijk tamelijk voorspoedig verlopen, zij het dat de hondenpoepzakjes in Eindhoven toch een hardnekkige voorkeur bleven houden voor grasvelden en perken.
In Batau-Noord geldt een meer coulante regeling. Afval mag daar gewoon in de bak blijven, mits die bak door minstens twee buren geadopteerd wordt. Een zware verantwoordelijkheid, omdat afval zich graag ophoopt naast de bak. Mede daarom dienen adoptanten eventuele begroeiing rondom de bak kort te houden: afval heeft namelijk de onhebbelijke gewoonte zich heimelijk op te houden in opschietend groen.
Afval in Vreeswijk heeft vooralsnog de beste overlevingskansen: na de zomer wordt het zwerfafval opgewaardeerd tot grondstof voor recycling. Voorwaarde voor succes is dat het afval enig besef heeft van zijn eigen status en de juiste bak weet te vinden (glas, papier of plastic).
Afval, dat zich niet aan de nieuwe regels houdt, kan rekenen op de harde hand van de zogenaamde ZwerfAfvalPakker – kortweg de ZAP’er -, die gewapend met van Gemeentewege verstrekte materialen zoals vuilniszakken, handschoenen en knijpers korte metten maakt met afval dat zich schuldig maakt aan illegale activiteiten.
Ik ben blij met de plannen. Want het is precies zoals de Gemeente schrijft: “ook in Nieuwegein ergeren mensen zich aan zwerfafval, omdat het negatieve effecten heeft op de beleving van burgers waar het hun woon-, werk-, en recreatieomgeving betreft.”
Het is net als met kinderen: afval moet je begrenzen. Afval moet zijn plaats weten. Afval moet niet denken dat ze zomaar ergens in onze openbare ruimte aandacht kunnen opeisen. Want dat willen wij mensen toch helemaal niet?