Burgemeester Frans Backhuijs van Nieuwegein vreesde er al voor. “Ik ben bang dat we de 50 procent weer niet gaan halen”, zei hij, nadat hij zijn eigen stembiljet in de bus liet glijden. Meer dan de helft van de kiesgerechtigden in Nieuwegein stemde uiteindelijk inderdaad niet. Het opkomstpercentage bij de gemeenteraadsverkiezingen van 42,5 procent is er lager dan ooit en opnieuw het laagste van de provincie Utrecht.
Burgemeester Frans Backhuijs. Foto: Arend Bloemink
“Ik heb zelf ook niet gestemd”, geeft een man toe. Hij werkt in de horeca en voor stemmen had hij daarom geen tijd, zegt hij. “Wij zijn niet zo stemmerig”, zegt een andere vrouw. Op de vraag wat dat betekent, legt ze uit: “Mijn man en ik stemmen niet, nooit gedaan ook. Of je nu op de een of de ander stemt: het maakt niet zoveel uit.”
Op straat in Nieuwegein zijn de meningen net zo verdeeld als in het stemhokje. Terwijl de één aangeeft zich weinig te verdiepen in de gemeentelijke politiek, vindt de ander het juist belangrijk om zijn of haar stem uit te brengen. Zo zegt een vrouw die wél naar de stembus ging: “Je mag hier stemmen en als je iets veranderd wilt hebben, zul je er zelf een bijdrage aan moeten leveren.”
Politieke onvrede
Een laag opkomstpercentage, daar kijken ze in Nieuwegein dus niet van op. Het is al 16 jaar geleden dat meer dan de helft van de inwoners die mocht stemmen dat ook daadwerkelijk deed. Daarna ging het met de opkomst verder bergafwaarts. “Het is een duidelijk signaal van de bredere onvrede bij veel mensen over de politiek en het functioneren van de overheid”, aldus burgemeester Backhuijs.
Hij laat vandaag weten “teleurgesteld en bezorgd” te zijn over het lage opkomstpercentage in Nieuwegein. “Hier speelt mee dat de SP niet deelnam aan de verkiezingen”, verklaart Backhuijs. Hij oppert dat vroegere SP-stemmers wellicht zijn thuisgebleven. Er is wat betreft de burgemeester “werk aan de winkel om het vertrouwen in de politiek en de overheid terug te winnen”.
De grootste mond
Op straat vragen inwoners zich hardop af wat de oorzaak is van het feit dat relatief weinig Nieuwegeiners naar de stembus gaan. “Het zegt ook wel iets over de politiek, denk ik, dat mensen blijkbaar niet genoeg reden hebben om te gaan stemmen”, zegt een jongeman die wél stemde. Een vrouw vult aan: “Misschien is het niet voldoende zichtbaar wat partijen doen.”
Eén mening klinkt vaker, onder zowel de stemmers als de niet-stemmers: wie niet stemt, mag ook niet klagen. “Vaak zie je dat wie niet stemt, de grootste mond heeft”, zegt een vrouw op een bankje, die zelf gestemd heeft. De vrouw die naast haar zit stemt niet, maar beaamt: “Als je niet stemt, mag je ook geen commentaar leveren, dus dat doe ik ook niet. We nemen het zoals het komt.”
Met dank aan Annemarie de Wit van RTV Utrecht
