Om kiezers bij verkiezingen nog meer invloed te geven is het mogelijk gemaakt om de rangorde die politieke parijen in hun kieslijst aanbrengen met voorkeursstemmen te veranderen. Ik schat dat bij de laatste gemeenteraads-verkiezingen ongeveer een derde van de stemmen niet op de lijsttrekker werd uitgebracht. Vooral vrouwen krijgen veel voorkeursstemmen. De drempel om zo gekozen te worden ligt vrij laag, namelijk bij 25 % van de kiesdeler. In Nieuwegein betekent dat dat ongeveer 175 voorkeursstemmen genoeg zijn om gekozen te worden.
Dat lukte Petra Meese (D’66), die met 315 voorkeursstemmen voldoende op de kieslijst opschoof. En Edwin van Straten (VVD), die vanaf een onverkiesbare plaats via 25.000 per post bezorgde folders (welke een magere 437 stemmen opleverden) toch gekozen werd. Er zijn natuurlijk ook weer uitzonderingen. Zoals Job Hoegee, die wel veel voorkeursstemmen kreeg (339), maar wiens partij (CU/SGP) de bijbehorende zetel niet kon leveren. En de dames van Alfen en Bakhtali van de PvdA, die veel voorkeursstemmen kregen, maar door hun hoge plaats op de kieslijst toch al gekozen waren.Aardige vragen die opkomen zijn of voorkeursstemmen na de verkiezingen kapsones-problemen opleveren. En of de gekozenen de redenen van hun voorkeurs-positie waarmaken. Dat blijkt inderdaad problematisch.Geheel onverwacht besloot Petra Meese – een half jaar na verkiezing – naar de andere kant van de wereld te verhuizen. Deze sprong in het diepe wekt na de persoonlijke profilering toch wel verwondering. Kiezers in Galecop zullen zich – terecht – bedrogen voelen. Van Edwin van Straten hebben kiezers – na zijn foldertje – totaal niets meer vernomen. Ik denk dat hij zijn verkiezing vooral ziet als zijn prestatie en niet als een opdracht van de kiezer. Die opdracht van de kiezer (Gemeentefinancien op orde) gaat zeker mislukken want de situatie verslechtert snel. Eigenlijk had zijn lage plaats op de VVD-kieslijst een waarschuwing voor kiezers moeten zijn. En ook met een derde raadslid zijn er problemen ontstaan. Vanwege verschillen gaan Bakhtali en de PvdA uit elkaar. Zij gaat nu alleen door. Hoewel juridisch correct, is het onredelijk dat zij haar raadszetel behoudt. Ook kiezers die op haar stemden hebben toch vooral op de PvdA gestemd en alleen had ze niet genoeg stemmen (namelijk 750) gehaald. Het lijkt mij redelijker dat zij haar plaats afstaat aan een andere PvdA-er. En de PvdA moet haar fractieleden meer ruimte voor persoonlijke profilering geven.Zo blijkt dat voorkeursstemmen toch ook elementen van mislukking en risico (voor de betreffende politieke partij) in zich dragen. Ze trekken weliswaar stemmen naar de lijst, maar geven later spanningen tussen persoonlijke profilering en partijlijn. En Edwin van Straten laat zien dat als je er maar genoeg geld tegenaan gooit, je de drempel wel haalt. En daarom kunnen kandidaten met een hoge plaats op de kieslijst ook maar beter een voorkeursaktie voeren om hun plaats te verzekeren.
Moet het nou zo ? Die Partei hat immer RechtOf zo ? Bolshoi quartet danst het Zwanenmeer
Ontdek meer van De Digitale Stad Nieuwegein
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.