Resten Swifterbancultuur gevonden op Het Klooster in Nieuwegein

Op Industriegebied Het Klooster zijn tijdens graafwerkzaamheden mogelijk vondsten gedaan van de Switerbandcultuur. Het zou gaan om een van de oudste resten van een nederzettingen uit het Mesolithicum en Neolithicum (5300 – 3400 voor Christus). Deze zouden waardevoller kunnen zijn dan de eerder gedane vondst in de Flevopolder. De zeer waardevolle culturele vondst zou tijdens recente werkzaamheden om kavels bouwrijp te maken gedaan zijn. De gemeente heeft momenteel een geheimhoudingsplicht ingesteld voor alle raadsleden. De raad is middels een brief van 9 december geïnformeerd over het besluit van geheimhouding om de in de bodem van bedrijvenpark Het Klooster bevindende archeologie te beschermen door middel van opgraving.

In 1992 ondertekende Nederland het ‘Verdrag van Malta’ van de Raad voor Europa. In het verdrag is de omgang met het Europees archeologisch erfgoed geregeld. De essentie is dat voorafgaand aan de uitvoering van plannen onderzoek moet worden gedaan naar de aanwezigheid van archeologische waarden en daar in de ontwikkeling van plannen zoveel mogelijk rekening mee te houden.

Met de vernieuwde Monumentenwet en de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is het archeologisch beleid bij de gemeenten komen te liggen. De Wet op de archeologische monumentenzorg (Wamz) en de Wro verlangen namelijk van gemeenten dat zij archeologische waarden volwaardig meewegen in de ruimtelijke planvorming. De gemeente Nieuwegein zou dit nu moeten. De vraag nu is waarom alles geheim moet worden gehouden. Onze anonieme tipgever is bang dat er nu een shovel overheen gaat waarmee deze vondst verloren zou gaan en de gemeente gewoon door kan gaan met bouwen.

Over de Swifterbandcultuur
Tegen 5000 v.Chr. zijn in het zuiden van het land de boeren van de bandkeramische cultuur actief op de lössgronden van Limburg, terwijl boven de rivieren een cultuur van jager-verzamelaars te vinden is, waaruit zich de Swifterbantcultuur ontwikkelde.

Het gebied was rijk aan vis en wild, zodat hier goed te leven viel van jacht en verzamelen. Door de langzaam stijgende zeespiegel werd het land wel steeds natter en bestond het voor een groot deel uit minder toegankelijke veenmoerassen. Dat kan een reden zijn geweest dat de Swifterbanters later maar op beperkte schaal aan akkerbouw deden. Naar uit onderzoek blijkt hebben deze twee culturen ongeveer 1000 jaar naast elkaar bestaan, waarbij de bewoners van de uitgebreide moerassen in de Rijndelta langzamerhand sommige gewoonten van de landbouwers in het zuiden hebben overgenomen. In toenemende mate treft men tussen resten van wild ook resten van gedomesticeerde dieren aan.

In de vroege tijd zijn nauwelijks vaste nederzettingen aan te treffen. De cultuur beleefde een overgang van het jager-verzamelaar stadium naar veeteelt rond 4800-4500 v.Chr. Vanaf 4300 v.Chr. ontwikkelt zich rond de oeverwallen van kreken ook landbouw. In dit proces is er geen scherpe scheidslijn te trekken met de trechterbekercultuur (4000-2700 v.Chr.), waarvan de Westgroep (van Noord Nederland tot aan de Elbe) zich uit de Swifterbantcultuur heeft ontwikkeld.

Levenswijze
De cultuur wordt aangetroffen in waterrijke gebieden. Op hoger gelegen gedeelten zijn nog geen nederzettingen aangetroffen.

De gemeenschappen van zo’n 40 tot 80 personen leefden grotendeels van visvangst (zoals snoek, steur, zalm, paling en meerval) en jacht (edelhert, otter, eland, bruine beer en watervogels). Ook werden wilde planten verzameld als hazelnoot, wilde appel, braam en speenkruid. Vanaf ca. 4500 v.Chr. speelde veeteelt (varkens en rundvee) geleidelijk een belangrijker rol. Men kende ook emmertarwe en gerst. Er zijn bij recente opgravingen sporen van akkerbouw gevonden, maar een belangrijke rol speelde die waarschijnlijk nog niet.

Het complex wordt gekenmerkt door aardewerk met een typisch spitse vorm. De aanwezigheid van paalgaten wijst erop dat de cultuur in ieder geval semi-sedentair was en dat de streek continu bewoond was vanaf het midden van het mesolithicum tot in het neolithicum als de Swifterbantcultuur opgaat in de trechterbekercultuur.

Op de foto een slaapverblijf van het Swiftwerbandcultuur

Wees betrokken. Reageer en geef een reactie op bovenstaand artikel!

Onze adverteerders maken pen.nl mogelijk