Het gebeurt vaker dan je denkt: criminele organisaties die hun weg vinden naar een gemeenteraad. Juist nu lokale partijen vast hun kieslijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen opstellen, roept de Nieuwegeinse burgemeester op extra alert te zijn. Maar hoe voorkom je dat je per ongeluk iemand met slechte bedoelingen de raad binnenlaat?
“Nee, het gebeurt nog niet in Nieuwegein”, zegt burgemeester Marijke van Beukering (D66). “Maar dat betekent niet dat er geen criminele invloeden naar onze gemeenteraad kunnen kómen. Daarom dacht ik: beter dat ik nu oproep waakzaam te zijn, dan te laat.”
Een gemeenteraad neemt beslissingen over wat er in een gemeente gebeurt. Het komt voor dat criminelen besluiten daar een graantje van mee te pikken, weet Van Beukering. “We weten dat het gebeurt. Helaas, zeg ik. Als burgemeester beslis ik niet wie er in de raad komt, maar ik hoop toch dat we een integere club kunnen behouden.”
Drugscriminaliteit
Lokale partijen in Nieuwegein kregen daarom een brief van de burgemeester. Om bewust te zijn van wie je nu eigenlijk op je kieslijst zet. Vraag bijvoorbeeld om een VOG (Verklaring Omtrent het Gedrag), zegt Van Beukering. Of doe backgroundchecks, en voer een extra gesprek als je het niet vertrouwt.
Die infiltratie gebeurt dan wel niet in de huidige Nieuwegeinse raad, maar lokale politici snappen wel waarom de oproep in hun stad gebeurt. “Ik hou ontzettend van Nieuwegein, maar er is hier ook ondermijning”, aldus Alma Feenstra (GroenLinks). “Jongeren worden geronseld om aan iets mee te werken, er is drugscriminaliteit en problemen rondom prostitutie.”
Ons kent ons
Zo zijn er twee uitdagingen voor lokale fracties: überhaupt mensen vinden die raadslid willen worden, en genoeg vertrouwen hebben dat diegene dat met goede bedoelingen doet. De Nieuwegeinse VVD vraagt daarom altijd om een VOG, zegt fractievoorzitter Marco Diekstra. “En ik denk dat het ook scheelt dat het ‘ons kent ons’ is, in de gemeentepolitiek. Via via ken je de mensen die op je lijst willen staan. Dan kun je al iets beter inschatten wat iemands achtergrond is.”
Ook Alma Feenstra, straks van de gefuseerde GroenLinks-fractie, legt uit dat ze er alles aan gaan doen om een integere lijst op te stellen. Voor veel partijen kun je je nog tot ongeveer september aanmelden, daarna gaat de lokale campagne al snel van start. “Volledig voorkomen dat je mensen met slechte intenties binnenhaalt, kan vrees ik nooit. We doen onze uiterste best, maar het kan altijd nog dat iemand tijdens het raadslid-zijn wordt geïntimideerd om bepaalde dingen te doen.”
Partijen zijn er in elk geval bewust mee bezig, weten deze politici. “We moeten niet naïef zijn en onze ogen openhouden”, stelt Feenstra. “We willen criminaliteit hier juist indammen, niet groter laten worden.”
De gemeenteraadsverkiezingen worden volgend jaar gehouden, op 18 maart 2026.
Met dank aan onze samenwerkingspartner RTV Utrecht
