Luilakbollen of ook wel luilakkoeken, zijn kleine krentenbroodjes die traditioneel op de dag voorafgaand aan Pinksteren worden gegeten. Degene die het laatst zijn bed uit komt moet ze halen bij de bakker.
De broodjes kunnen op verschillende manieren gebakken worden en in verschillende uitvoeringen. Dit recept komt uit de Zaanstreek.
Voor ca. 15 stuks:
400 g bloem
1 theelepel gedroogde gist
¼ l lauwwarme melk
1 theelepel zout
1 klein ei (vrije uitloop of biologisch)
150 g rozijnen (of rozijnen met krenten gemengd)
1 theelepel kaneelpoeder
75 g boter, gesmolten
stroop, honing of bruine suiker
Extra: mixer met deeghaken of keukenmachine; schone theedoek of plasticfolie; zeef; bakplaat (bekleed met bakpapier of bakvel); bakkwastje.
Meng de gist door de bloem.
Roer er dan het kaneelpoeder en het zout door.
Voeg de melk toe en kneed tot een soepel deeg, ca. 10 minuten kneden.
Dek de kom af met een vochtige theedoek of een stuk plasticfolie en laat op een lauwwarme plek 1 uur rijzen.
Was ondertussen de rozijnen (en krenten) in warm water en laat ze uitlekken in de zeef.
Stuif er een beetje bloem over, schud ze om en laat ze, uitgespreid op een bakplaat of broodplank, tot gebruik drogen.
Als de rijstijd voorbij is de rozijnen (en krenten) door het deeg kneden.
Vorm ca. 15 bolletjes van het deeg en leg ze op de bakplaat.
Leg er een theedoek over en laat ze nog een half uurtje narijzen tot ze behoorlijk in volume zijn toegenomen.
Verwarm de oven tot 180ºC.
Klop het eitje los en bestrijk de bolletjes hiermee.
Schuif de bakplaat in het midden van de oven en laat de bolletjes in ca, 15 minuten gaar en goudbruin worden.
Serveer ze, liefst warm, met gesmolten boter, honing, stroop of bruine suiker.
Tip
In plaats van ronde broodjes kun je ook langwerpige broodjes maken ( in sommige delen van het land is dat de traditionele vorm) door het deeg in tweeën te delen en ieder deel in een ingevet, langwerpig broodblik te drukken. Druk er met een mes of spatel in de breedte diepe groeven in, waarmee je het deeg in ca. 7 delen verdeeld. Na het bakken kan je de broodjes op de groef afbreken.
Weetje
Rond luilak, de dag voorafgaand aan Pinksteren (voor Christenen het feest van de verschijning van de Heilige Geest) bestaan veel folkloristische gebruiken en verhalen. Van oudsher is het Pinksterfeest het hoogtepunt van de lente. Omdat de natuur dan op haar mooist is was het gewoonte vroeg op te staan om een wandeling door bossen en velden te maken. Wee de langslaper, die met Pinksteren niet vroeg uit de veren was. Daar werd met forse hand aan de bel gerukt op de deur geroffeld of een handvol kiezel tegen de ruiten van de slaapkamer geworpen. Hierbij werden op luide toon luilakliedjes gezongen. Iedereen die op Pinksterzaterdag te laat uit bed kwam moest trakteren op … Luilakbollen. Lees meer over deze en andere tradities op de website van het Nederlands Bakkerijmuseum (www.bakkerijmuseum.nl)
Het is de moeite waard!!!
Broodrecept
Tijd ca. 2 ¼ uur (incl. rijzen en oventijd)
Bron: http://worldcook.net
Vragen, opmerkingen of suggesties? olgahansen@pen.nl
