Haastwerk

Ooit was onze minister-president gespitst op de hoogste post die er in Brussel te verkrijgen was. Om iedereen voor zich te winnen eindigden wij als Nederlandse staat als het relatief meest bijdragende land van de Europese Gemeenschap. Dat is al heel lang zo en bondskanselier Kohl hield de benoeming van Ruud Lubbers tegen. Maar die hoogste bijdrage betalen we nog steeds, alhoewel er in de loop der jaren wel wat afgeknabbeld is. Wat de ambitie van één man ons allemaal gekost heeft, is nooit uitgerekend. Maar het is natuurlijk wel een gotspe.

Onwillekeurig kwam dit verhaal boven toen ik het haastige broddelwerk zag van het nieuwe VVD-PvdA onderhandelingsteam. Niets maar dan ook niets maakte het onmogelijk om in hun relatief comfortabele positie de tijd te nemen om alle akkoorden goed door te werken; goed door te rekenen; om af te spreken hoe een en ander gepresenteerd zou worden; om te zorgen dat domme partijbonzen bij vermeend voordeel van het eigen clubje geen onzin uitkramen. Dat is allemaal noodzakelijk wanneer je tussen tegenpolen aan de slag gaat om iets goeds voor het land te gaan doen. Dat is verplicht om je achterban, die vooral iets goed voor de eigen stemmers wil, te overtuigen dat wat je nu moet doen, niet anders kan en dat ander partijen aan de macht er alleen maar een puinhoop van zouden maken. Kortom het was een kans om niet te missen. Bijna een schot voor open doel waar je alle tijd voor kon nemen.

De vraag is natuurlijk waarom dat niet gebeurd is. Wat maakte dat er achteraf gezien veel te gehaast gewerkt is. Het antwoord is niet eenvoudig. Je zou kunnen denken dat die geforceerde samenwerking toch een hoog gehalte aan “wat zit er voor ons in” heeft. Misschien is het gewoon een domme fout van relatief jonge politici. Roepen dat men elkaar wat gunt en ondertussen het onderste uit de kan halen? Terwijl men beter had moeten weten?

Ach zo kunnen we nog wel even doorgaan. Maar de foto van een innig tevreden eerste minister in Turkije veroorzaakte bij mij de gedachte dat die haast en gebrek aan zorgvuldigheid misschien iets te maken heeft met een eerste minister die hoe dan ook weer op het internationale toneel wil optreden om…….. ja waarom? Omdat er door hem dingen gezegd en gedaan zijn in Brussel en elders die hij nu kan concretiseren met een snelle formatie en prachtige bezuinigingsplannen? Nederland weer het beste jongetje van de klas? Mark Rutte met de borst vooruit op de voorpagina van Time magazine?

Dat is dan mislukt. Ruud Lubbers verprutste het voor hemzelf door Kohl boos te maken met een mening over het Duitse eenwordingsproces. Onze Ruud vond dat niet zo’n goed plan. Dag geplande carrière stap richting Brussel. Onze Mark gaat te snel en verprutst daarmee zijn plan. Wat een verspilling van energie. Politiek blijft een moeilijk vak. Maar het kan dus wel iets heel anders zijn. Je weet het immers nooit met dat Haagse en nu steeds meer Brusselse gedoe. Waarvan acte. En om met Wim Kan te spreken: “Je kunt toch nieuwe bakken?”