Bolchrysant

Ik las in de krant dat er ook migratieproblemen bij planten voorkomen. Zo blijkt uit een wereldwijd onderzoek van biologen dat steeds meer planten oprukken buiten hun eigen leefgebied, met name vanuit Europa. Zo wordt in het Afrikaanse Gabon veel hinder ondervonden van de woekerende hoge fijnstraal, een onbeduidende plant die in Nederlandse tuinen voor onkruid doorgaat, terwijl de inwoners van een schiereiland in Nieuw-Zeeland tot waanzin worden gedreven door de welig tierende gaspeldoorn, die op zijn beurt dan weer uit Europa komt. Ze noemen het invasieve exoten en volgens de initiatiefnemer van de site Stop invasieve exoten mogen we hier niet lichtvaardig over denken. Dat doe ik ook niet.

Neem de chrysant. Ook zo’n invasieve exoot. Werd eeuwen voor het begin van onze jaartelling al bejubeld in China, belandde in Japan waar hij zich hinderlijk opdrong in allerhande heilige rituelen om vervolgens aan het eind van de 17e eeuw Nederland te bereiken. Mogelijk in de bagage van ene Jacob Layn over wie verder niets bekend is, behoudens dan dat er een chrysant naar hem vernoemd is. En sindsdien zitten we opgescheept met een bloem die van meet af aan heel erg populair werd als graftak en die ook graag zijn opwachting maakt bij benzinestations. Omdat ze zo lekker lang meegaan, relatief goedkoop zijn en met slechts vijf takken in een bosje toch nog best aardig ogen (tot je ze op een vaas zet natuurlijk).

En nu hebben we tot overmaat van ramp ook nog de bolchrysant: een aanstellerig uitbundige herfstbloeier in een pot. Kwekers komen woorden tekort om het kreng aan te prijzen. Hij is er tegenwoordig in alle kleuren en ‘drie bolchrysanten op een rij in een rieten mand zorgen voor een sfeervolle bloemenzee.’

Ik mag die plant niet, ik vind het een misselijke plant. Hij staat symbool voor het einde van de zomer, en het begin van de herfst. Maar rustig zijn beurt afwachten tot de eerste bladeren vallen, ho maar. Nee, de bolchrysant staat vanaf medio juli vol in de knop te hengelen naar aandacht op de zaterdagmarkt in Nieuwegein. En niet zonder succes. In de brandende zon zie je zuinig geklede mensen dolgelukkig huiswaarts trekken met in een plastic zak zo’n – einde van de zomer profeet -. Die dan mogelijk qua kluit door de aanhoudende droogte het begin van de herfst niet eens haalt.

De bolchrysant in juli is de initiator van een sneeuwbaleffect: de kruidnoten in de eerste week van september, de kerstshows van tuincentra eind september, de opmaat naar een nieuwe Zwarte Piet discussie begin oktober – of zoveel eerder als wij er zin in hebben – de chocolade kikkers- en muizen in november en de kerstbomen begin december. We kunnen niet meer wachten. We lopen vooruit in de tijd.