Betoog Begroting 2011

Voorzitter, wij van de fractie Bakhtali zien waardig en gelijkwaardig overleg als de wortel van de democratie; een degelijke publieksverantwoording als de boomstam en de effecten van het beleid als de vruchten die de samenleving kan plukken.

Sinds mijn kennismaking met de Nieuwegeinse politiek hoor ik door alles heen de machteloosheid over de manier waarop we met elkaar overleggen en de kwaliteit van het overleg. Nu zijn we hier voor overleg over de begroting 2011, de belangrijkste basis voor het overleg tussen het college en de raad het komend jaar. Wat we hier lezen is de vraag van het college om toestemming van de raad om 170 miljoen Euro te spenderen aan nauwelijks omschreven doelen voor amper benoemde doelgroepen binnen niet vastgestelde termijnen. Het college vraagt aan de raad wat ze zelf niet geacht wordt te accepteren. Of worden door de gemeente opdrachten uitbesteed zonder dat daarin heel zorgvuldig de criteria worden geformuleerd met daarnaast de beoogde effecten waarna een degelijk gespecificeerde offerte volgt en een verantwoording achteraf?

Ik laat even een paar kwesties de revue passeren:Bij diverse hoofdstukken staan indicatoren aangegeven voor meldingen van inwoners. Of het nou gaat om veiligheid of woongenot: we laten de inwoner met dit boekwerk geloven dat voor dit college het aantal meldingen een serieuze indicator is voor bijvoorbeeld de leefbaarheid, veiligheid en woongenot. We laten de jongere en oudere inwoner geloven dat je middels meldingen daadwerkelijk invloed kunt uitoefenen op je fysieke en sociale leefomgeving. Om te weten hoe bepalend deze indicator vervolgens is voor het Nieuwegeins beleid hoeven we maar te kijken naar het woongebied rond de coffeeshop, waar de meldingen en klachten al sinds de opening torenhoog zijn opgestapeld zonder dat ook maar enigszins uitzicht is op verbetering van de situatie voor de bewoners.

Ander voorbeeld: Voor een overbodige fietsbrug zijn miljoenen beschikbaar maar voor voldoende speeltoestellen of voor een waarschuwings-belletje bij een tramhalte waar een dodelijk tramongeval heeft plaatsgevonden, geen eurocent. Ik ga even terug in de tijd.Na bestudering van deze begroting is te begrijpen hoe het mogelijk is dat we in hetzelfde kalender jaar een megagein van 70.000 Euro én een dag voor de lokale democratie van 35 of 50.000 Euro kunnen organiseren voor samen nog geen 60 bezoekers. En of de dag van de lokale democratie nou 35.000 heeft gekost of 50.000 of misschien zelfs meer, daar kom je ook niet achter want in deze context zijn deze bedragen kennelijk zo verwaarloosbaar dat niet eens de moeite wordt genomen om dat netjes op papier te verantwoorden.

Vz ik heb het over een investering van minimaal een ton met aantoonbaar nul komma niks aan bereikte effecten voor onze samenleving. Ik noem hier bedragen die over het geheel van de begroting genomen misschien peanuts zijn maar met deze eenvoudige voorbeelden kun je heel goed illustreren hoe het gesteld zal zijn met de grotere programma’s en waarschijnlijk met de hele organisatie. En het zijn wel precies dit soort kleine zaken waarmee je als bestuur de inwoner over de kloof heen kunt raken en zelfs aanraken als je het goed zou aanpakken …Overigens, hoe veel raadsleden zouden tijdens de campagneperiode de verkiezingsmarkt hier voor de deur van het gemeentehuis willen hebben? Ik durf te stellen dat je met het idee alleen al alle lachers in deze zaal op de hand zou krijgen. Geen enkel argument zal stand houden om het hier op het industrieterrein te houden. Nee de verkiezingsmarkt moet droog, warm en gezellig in het bruisend stadscentrum tussen het winkelend publiek plaatsvinden.
Tot mijn verbijstering echter wordt de dag van de lokale democratie wel hier pal voor de deur opgezet. Wat klopt er niet in dit plaatje voorzitter?Wat hier niet klopt is hetzelfde als wat er niet klopt aan deze begroting. Als het gaat om het aantrekken van kiezers op onze eigen politieke partij weten we donders goed wát we willen, hóe we het willen, voor wíe we het willen en waaróm we het willen. Dan kunnen we een stevige boom neerzetten. Als het echter om de Nieuwegeinse samenleving gaat kan het ons opeens niets meer schelen en doen we maar wat. En dan zetten we geen vruchtbare bomen neer maar bouwwerken vol voornemens. Het draait in het Nieuwegeins stadsbestuur kennelijk niet om de inwoners van Nieuwegein maar om de inwoners van dit gemeentehuis.

Wat ons betreft ligt in dit boekwerk de verklaring besloten voor het falend overlegsysteem van het Nieuwegeins stadsbestuur. Als de offerte aantoonbaar niet helder is hoe weten wij op welke prestaties wij dit college straks kunnen aanspreken? Hoe kunnen wij op basis van dit boekwerk controleren hoe de geldstromen zullen lopen? Hoe kunnen we controleren of het geld van de samenleving wordt geïnvesteerd in bijvoorbeeld veiligheid en woongenot en niet in bijvoorbeeld het faciliteren en financieren van de nieuwe binnenstad? Of is het faciliteren van de binnenstad synoniem gemaakt aan investeren in veiligheid en woongenot? Aangezien er geen duidelijke definiëringen worden aangegeven is eigenlijk alles mogelijk. Waar zijn de te behalen effecten beschreven? Welke kant gaan we op? Hoe meten we de tevredenheid van burgers en hoe meten we de kwaliteit en doelmatigheid van het Nieuwegeins beleid? Wij zien niet in hoe dat alles gecontroleerd kan worden op basis van deze begroting. Als de meest cruciale afspraak van het jaar tussen het College en de Raad elke structuur, helderheid en meetbaarheid ontbeert hoe kun je dan ooit op deze diffuse basis fatsoenlijk met elkaar in overleg gaan?

Voorzitter, over prestaties gesproken…. Het kan toch niet zo zijn dat het college ferm toezegt dat er tegelijk met de eerstvolgende begroting een najaarsnota zal zijn en dat het jaar daarop alweer alleen maar een niet onderbouwde begroting op tafel ligt?Ik heb het over overleg voorzitter.
Waarom wordt het ene raadslid het zwijgen opgelegd vanwege zijn persoonlijke betrokkenheid bij een bestuurlijke integriteitkwestie terwijl een ander raadslid wordt toegestaan de raad te overrompelen met een ingelast agendapunt om, zelfs na middernacht, uiting te kunnen geven aan zijn privé-frustratie vanwege een bestuurlijke integriteitkwestie waar hij persoonlijk bij betrokken is?
Hoe kan het in Nieuwegein bestaan dat de ene wethouder gedwongen moet aftreden vanwege een emotionele opwelling van zijn fractie, zonder in de gelegenheid gesteld te zijn geweest om zich ook maar met een enkel woord tegenover deze raad te verantwoorden terwijl een andere wethouder alle tijd krijgt om met ontelbare woorden niet te reageren op steekhoudende argumenten en cruciale vragen van de raad?Hoe is het mogelijk dat deze gemeenteraad, die een mond vol heeft van integriteit en belangenverstrengeling, totaal onmachtig is om, als het er echt op aan komt, verstrengelde belangen te onderscheiden?
Voorzitter, hoe kan het, dat als het gaat om het bereiken van concrete resultaten voor onze samenleving, de lokale pers veel doelmatiger en slagvaardiger kan zijn dan wij allemaal hier bij elkaar….of moet ik zeggen: hoe kan het dat wij als Raad meer ontzag hebben voor de pers dan voor alle Nieuwegeinse inwoners bij elkaar?We zien een paar nieuwe frisse veelbelovende wethouders achter deze tafel zitten en we kijken ze hier niet op aan. Nog niet. Wij roepen ze wel dringend op om deze begroting te beschouwen als een voorbeeld van hoe het niet moet en ons de volgende keer een beter instrument voor te schotelen.Wij als raad worden geacht het college te controleren en toezicht te houden op het kasboekje van Nieuwegein. En dat is niet een kwestie van structureel vertrouwen of structureel wantrouwen.
Structureel vertrouwen is er van de enkele kiezer die nog de moeite neemt om de gang naar de stembus te maken. Onze taak is om te controleren dat dat vertrouwen niet wordt beschaamd en dat we het college scherp houden. Dan gaat het niet alleen om planning, controlling en monitoring maar ook om adequaat overleg.
En, voorzitter, dat doen we niet door elkaar diep in de ogen te kijken. Dat doe we door duidelijke afspraken te formuleren, elkaar correct en tijdig te informeren en toezeggingen consequent na te komen. En om te kunnen sturen, besturen en te controleren is in ieder geval een secuur uitgestippelde routebeschrijving die één duidelijke koers aangeeft onontbeerlijk. Wat hier voor ons ligt lijkt helaas meer op een kompas waarbij niet duidelijk is welke magnetische krachten de richting bepalen. Dit is een boekwerk om het glas op te heffen tijdens de jaarwisseling, het is namelijk niet veel meer dan een verzameling goede voornemens. We weten allemaal wat er over het algemeen van goede voornemens terechtkomt. Deze begroting is alvast een 120 pagina’s volle smoes voor toekomstig falend beleid. Maar dat geeft niet want het is toch maar voor de rekening van de samenleving.