Achter de schermen 4: De sociale toekomst van Nieuwegein

We gaan door over de sociale toekomst van Nieuwegein en wat dat allemaal zou kunnen betekenen. De eerste twee artikelen over dit onderwerp gaven aan dat het meedenken over de sociale toekomst van Nieuwegein een interessant en ingewikkeld project zal worden. We stelden ook dat het vaststellen van de “is”-situatie en definiëren van verdere wensen heel belangrijk zal zijn. Dan het financiële plaatje erbij betrekken, completeert de exercitie.

De mensen vormen de belangrijkste factor binnen al deze activiteiten. Dat zijn inwoners, ambtenaren en gezagsdragers, politiek en vrijwilligers, werknemers van diverse instellingen zoals SWN, Vitras, GGD, en nog vele anderen. Dat gaat dus van de uitvoerders die “Het” aanbieden en de ontvangers voor wie het bedoeld is. En “Het” zijn natuurlijk die duizend en een dingen die de sociale toekomst van Nieuwgein ook straks in stand moeten houden. Misschien duurder, misschien minder, misschien met andere activiteiten maar in ieder geval anders. Concreet praten we dan over welzijn, sport, veiligheid, prettig wonen een goed onderhouden stad enz. Of we praten over delen daarvan.

Kort en goed gaat de maakbare samenleving veranderen en dat heeft gevolgen voor alle betrokkenen en voor de “producten” die zij gebruiken en of leveren.

De gemeente constateert dat er ook voor de eigen organisatie veranderingen zullen komen. In het voorwoord van de programmabegroting 2011 staat het als volgt: “De gemeente zal zich inde komende tijd inspannen om het regisserend vermogen van de gemeentelijke organisatie te versterken maar ook het wederkerig handelen vanuit de samenleving te faciliteren bijvoorbeeld door het versterken van het vrijwilligerswerken, het ondersteunen van zelfredzaamheid van haar inwoners. Tegelijkertijd zal de gemeentelijke organisatie duidelijk minder organiserend gaan optreden en de organisatie daar ook op inrichten.” Ooit werd dit ook omschreven als de gemeente die meer een regiegemeente wil worden.

Waarom dit al acht jaar oude idee nu nog steeds bij de voornemens staat in plaats van bij de thans al lopende activiteiten, is op zich een aardig vraag. De uitvoering is waarschijnlijk moeilijker dan men dacht en de financiële prikkel speelde in de afgelopen jaren nog geen grote rol. Dat laatste verandert nu heel snel.

De taken, lees activiteiten van de gemeente veranderen, is een grote opgave. Het betekent voor een deel van de staf dat functies en activiteiten veranderen. Er moeten opleidingen komen, andere reflexen moeten aangeleerd worden. Van uitvoerders zullen allerlei mensen regisseurs en soms managers moeten worden.

In plaats van beleid te schrijven en vanuit de verte te kijken hoe het dan gaat, moet men zelf vrijwilligers gaan zoeken, die opleiden, motiveren en belonen. Al was het maar met aandacht en een schouderklop. Het worden voor die ambtenaren hele spannende en waarschijnlijk ook interessante tijden. Maar niet iedereen zal dit kunnen en willen. Gevaarlijk is de mogelijkheid dat juist de goede medewerkers van de gemeente naar elders vertrekken. Al met al een stevige taak voor het ambtelijk management en het college. Voeg daarbij het feit dat de staf straks de gevolgen van hun verhuizing en hun “landschapskantoor zonder vaste plekken”, het zogenaamde flexible office gedoe, ook nog moeten verwerken en we zien een behoorlijk uitdagende situatie voor een groot aantal medewerkers.

In zulke omstandigheden helpt het zeker als de plannen en doelstellingen duidelijk vastgelegd zijn. Laten we dat dus eerst doen en het uitvoerend apparaat eerst maar eens op stoom laten komen. Al met al geeft ons dat de tijd voor een goed maatschappelijk debat, wat best een zes maanden of een jaar mag duren. Er zijn immers zoveel zaken die straks mee gaan spelen, dat het niet eenvoudig zal zijn alles in perspectief te zetten met de juiste perceptie van problemen en oplossingen daar omheen.