De strafzaak rond de dood van de 11-jarige Sohani uit Nieuwegein komt op maandag 20 januari voor het eerst echt inhoudelijk voor de rechter. In Utrecht buigt de rechtbank Midden Nederland zich dan niet alleen over de vraag welke maatregel de 29-jarige verdachte Hamzah L. krijgt, ook minstens zes schadeclaims van nabestaanden en getuigen liggen op tafel.

Drama in de Anemoonstraat
Op zaterdag 1 februari werd de wijk Hoog Zandveld opgeschrikt door het dodelijke steekincident in de Anemoonstraat. De 11-jarige Sohani was overdag onderweg naar een vriendinnetje toen zij op straat werd aangevallen en neergestoken. Hulp kwam te laat, het meisje overleed kort daarna.

De politie hield even later de Nieuwegeinse verdachte Hamzah L. aan. In de buurt was al langer sprake van onrust over verward en agressief gedrag, buurtbewoners hadden daar eerder meldingen over gedaan.

Tbs advies na onderzoek Pieter Baan Centrum
Na zijn aanhouding is L. langdurig geobserveerd in het Pieter Baan Centrum. Deskundigen concluderen dat bij hem al jaren sprake is van een ernstige psychische stoornis, onder meer schizofrenie, met terugkerende psychoses. Volgens die rapporten verkeerde hij op de dag van het steekincident in een zware psychotische toestand en had hij ook drugs gebruikt.

De deskundigen vinden dat L. volledig ontoerekeningsvatbaar was. Zij adviseren de rechtbank om hem te plaatsen in een tbs kliniek met dwangverpleging. In vergelijkbare zaken betekent dat vaak dat een lange gevangenisstraf minder voor de hand ligt en de nadruk komt te liggen op beveiliging en behandeling.

Zes benadeelde partijen
Rond de zaak hebben zich inmiddels minstens zes benadeelde partijen gemeld, die op 20 januari een schadevergoeding vragen:

De ouders van Sohani
Zij vragen onder meer vergoeding van materiële schade, zoals uitvaartkosten en andere directe kosten, en affectieschade, een vergoeding voor het verlies van hun dochter en het enorme verdriet dat daarmee samenhangt.

Twee jonge familieleden
Deze kinderen waren aanwezig toen Sohani werd neergestoken. Hun advocaten stellen dat zij ernstig psychisch letsel hebben opgelopen door de directe confrontatie met het geweld. Zij vragen shockschade.

Een vader en zijn kind
Zij werden direct geconfronteerd met de nasleep van de steekpartij, onder meer met het zwaargewonde meisje en de hulpverleningspogingen. Ook zij claimen psychische schade.

De rechtbank beoordeelt per benadeelde partij of aan de wettelijke voorwaarden is voldaan en welk bedrag eventueel wordt toegewezen. Een deel van de vorderingen kan direct in het strafproces worden afgehandeld, een ander deel kan worden doorverwezen naar de civiele rechter, waar de zaak uitgebreider kan worden uitgevochten.

Wat is shockschade
Naast materiële schade en affectieschade speelt in deze zaak vooral shockschade een grote rol. Kort samengevat gaat het om een schadevergoeding voor mensen die:

zelf geen lichamelijk letsel oplopen
direct worden geconfronteerd met een zeer ingrijpend incident, bijvoorbeeld een dodelijke steekpartij
daardoor zó heftig schrikken dat sprake is van aantoonbaar psychisch letsel, vaak vastgesteld door een psycholoog of psychiater, bijvoorbeeld klachten die passen bij een stressstoornis

In de rechtspraak gelden strenge voorwaarden, shockschade wordt alleen in uitzonderingen toegekend. Dat verklaart waarom juist de kinderen en andere directe getuigen in deze zaak via hun advocaten een claim indienen, zij stonden er letterlijk bovenop.

Rol van Fivoor en de instanties
De zaak rond Sohani legt ook de werking van de hulpverlening en de strafrechtketen onder een vergrootglas. Hamzah L. was ten tijde van het incident in behandeling bij forensische ggz instelling Fivoor. Die instelling behandelt mensen met een combinatie van psychische problemen, verslaving en justitiële voorgeschiedenis, vaak met overlast in de wijk.

Na het dodelijke steekincident kondigde het ministerie van Justitie en Veiligheid een zogenoemde incidententafel aan. Daarin nemen onder andere politie, gemeente, zorginstellingen, reclassering en inspecties plaats. Zij kijken samen welke signalen er in de periode vóór het incident bekend waren over het gedrag van L. en hoe daarmee is omgegaan.

Daarnaast loopt er een breder onderzoek van verschillende inspecties naar ernstige incidenten met mensen die verward gedrag vertonen. De zaak Sohani is daarin een van de casussen. Doel is om te achterhalen waar de keten hapert, bij de zorg, bij informatie-uitwisseling of bij ingrijpen door justitie, en welke lessen daaruit moeten worden getrokken.

20 januari, alles komt samen
De zitting van maandag 20 januari wordt daarmee een beladen dag. De rechtbank behandelt dan:

de feiten rond de dood van Sohani
de rapportages over de geestelijke toestand van de verdachte
de strafeis van het Openbaar Ministerie, waarin een tbs maatregel voor de hand ligt
de slachtofferverklaringen van nabestaanden
de schadeclaims van ouders, familieleden en andere getuigen

De uitspraak volgt meestal enkele weken na de inhoudelijke behandeling. Dat zal dan medio februari 2026 zijn.