Het leek even menens zaterdag in Vreeswijk: sirenes, reddingsboten, drones in de lucht en tientallen hulpverleners in actie. Toch was het ‘slechts’ een oefening. Onder de naam ‘Watervrees’ organiseerden de Reddingsbrigades in de regio Utrecht een grootschalige overstromingsoefening in Nieuwegein. Doel van de dag was om de samenwerking tussen verschillende hulpdiensten te testen en te verbeteren voor het geval er écht een dijk doorbreekt.

Het scenario begon met een fictieve doorbraak van de Voorhavendijk in Vreeswijk. In het verzonnen rampbeeld stond de hele dorpskern onder water. Bewoners moesten worden geëvacueerd en op de Museumwerf Vreeswijk raakten 36 personen ingesloten door het water. Sommige slachtoffers hadden dringend medische hulp nodig. De Reddingsbrigade, Brandweer, Rode Kruis, ambulancedienst en functionarissen van de gemeente Nieuwegein werden gealarmeerd en rukten gezamenlijk uit naar het ‘getroffen’ gebied.

De redders gingen vervolgens het water op om het ondergelopen gebied te verkennen, slachtoffers te redden en bewoners te evacueren. Ondertussen vloog de brandweer met drones om de situatie vanuit de lucht in kaart te brengen. Ook werd geoefend met een complex ongeval waarbij iemand bekneld zat en hulpverleners en materieel over het water naar de plek van het incident moesten worden gebracht. Zodra de slachtoffers en evacuees veilig aan wal kwamen, namen vrijwilligers van het Rode Kruis en de ambulancedienst de zorg over. De gemeente zorgde voor de registratie en verdere nazorg van de geredde personen.

Bij de oefening werd niet alleen gekeken naar de fysieke handelingen op het water, maar ook naar de organisatie erachter. De alarmering, het opkomen van de eenheden, de communicatie tussen de verschillende disciplines en de commandovoering stonden allemaal centraal. Alles werd zo realistisch mogelijk nagebootst om te testen of de procedures werken en de samenwerking soepel verloopt wanneer de druk hoog is.

Dat een dergelijk scenario niet uit de lucht gegrepen is, bleek een paar jaar geleden nog toen het Limburgse Valkenburg deels onder water stond en ook Reddingsbrigades uit de regio Utrecht werden ingezet. Juist daarom zijn dit soort oefeningen van groot belang: ze maken het verschil tussen paniek en paraatheid wanneer de sirenes ooit écht klinken.

Wie zich wil inzetten als lifeguard of meer wil weten over het vrijwilligerswerk van de Reddingsbrigade Nieuwegein, kan terecht op de website van de organisatie.