Nieuwe belastingen slecht idee

Goede ideeën komen vaak in het nieuws. Dat is natuurlijk terecht, want als ze zich doorzetten wordt de wereld beter. De eenzijdige aandacht voor goede ideeën heeft helaas ook een nadeel. In de overvloed vallen ze steeds minder op en krijgen niet meer de erkenning die ze verdienen. Mijn oplossing is om af en toe de schijnwerpers eens op slechte ideeën te zetten. Om te beginnen maar eens op een heel slecht idee: nieuwe gemeentelijke belastingen.
In alle stilte lobbyen diverse adviesorganen voor het instellen van nieuwe belastingen. Gemeentes krijgen steeds meer taken, en dus meer kosten, van de rijksoverheid toegedeeld. Helaas worden de bijdragen van Den Haag aan de gemeenten niet groter, maar kleiner. Daarom adviseren de al dan niet onafhankelijke adviesorganen om gemeenten ook het recht te geven meer belastingen te heffen. Vooral de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) is enthousiast. Een volwassen democratie vergt dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor het vaststellen van hun eigen belastingen en daarop aan hun burgers toelichting geven en verantwoording afleggen voor de gemaakte keuzes. Juist de grote herkenbaarheid voor en betrokkenheid van de burgers voorkomt een ongecontroleerde lastenstijging.Het Centraal PlanBureau vindt dat gemeenten naast de ozb ook de opbrengst van het huurwaardeforfait en de overdrachtbelasting moeten krijgen. Verwachte opbrengst: 6,7 miljard euro. En de Vereniging van Belastingwetenschap wil gemeenten belasting laten heffen op taken die ze hebben. Verwachte opbrengst: 25 miljard euro. Als goede ambtelijke organisaties spreken deze adviesorganen over hoe ze de nieuwe gemeentelijke belastingen gaan heffen; de discussie over wenselijkheid is voor hun kennelijk een gepasseerd station. Vanzelfsprekend is in alle gevallen gelukkig dat de rijksbijdragen voor gemeenten evenredig gekort worden en dat de rijksbelastingen voor burgers ook evenredig verlaagd worden. In alle stilte worden we – zonder openbare discussie – dus met nieuwe belastingen opgezadeld.De principiële vraag is natuurlijk; werkt decentralisatie van belastingen ? Gaan gemeenten doelmatiger met belastinggeld om ? Houden gemeenteraden scherp toezicht op de besteding ? Spelen belastingen in verkiezingen een rol, zodat hierop een democratische rem bestaat? Ik ben bang dat dit allemaal niet het geval is in Nieuwegein. Ik constateer een enorme desinteresse bij zowel burgers als gemeenteraadsleden over de bestedingen van de gemeente.Deze gemeente heeft in het geheel geen behoefte hier verantwoording over af te leggen. En mocht de democratische greep op belastingen toch werken, dan kan deze ook verkeerd uitpakken. Groepen met speciale behoeften, maar zonder veel stembus-macht, zouden dan buiten de boot kunnen gaan vallen. Voorlopig liever geen nieuwe gemeentebelastingen, a.u.b.