Wat DS’70 van de PVV had kunnen leren

Politieke partijen komen, gaan of versmelten in zo’n tempo dat we het nauwelijks meer opmerken. Wie herinnert zich TON nog ? Bij het doorploegen van mijn politieke memorabilia kwam ik ook een stapel brochures van zo een partij tegen; DS’70. Van de opkomst en ondergang ervan is best wat te leren, lijkt me. In sommige opzichten was het markant en deed men tegelijkertijd alles verkeerd.Democratisch Socialisten 1970 was een afscheiding van de PvdA, die in hun ogen te links was geworden. Op het hoogtepunt haalde DS’70 7 kamerzetels en werd regeringspartij. Maar daarna werd het door de VVD leeggegeten. Dat overkomt meer partijen, maar bij DS’70 was meer aan de hand. Allereerst is de moederpartij van DS’70, de PvdA, verrechtst en meer een middenpartij geworden, met wie ook de VVD door een deur kan. De afscheiding is dus irrelevant geworden en ik vind de PvdA nu een voortzetting van DS’70. Ook frappant is dat bijna alle toenmalige programmapunten van DS’70 in de loop der tijd gerealiseerd zijn. Lage inflatie, lagere werkgeverslasten, groter verschil tussen brutoloon en nettoloon, afbouwen subsidies en integratie van zwakkere groepen zijn nu normaal. Weliswaar niet door DS’70 gerealiseerd, maar door andere partijen. Beloond is de partij nooit, want ze is – zoals gezegd – weggestemd. Maar wat deden ze dan fout ? Bladerend door de oude brochures en programma’s wordt het duidelijk.Om te beginnen had DS’70 onaantrekkelijke lijsttrekkers, die bepaald geen stemmentrekkers waren. Ook de promotiefilms waren niet om aan te zien, slaapverwekkend zelfs. Van krachtige one-liners werd geen gebruik gemaakt. Helemaal funest was het grote aantal intellectuelen onder de achterban. Deze voelden zich te goed om campagne te voeren en hechten nogal aan onderlinge discussie. Partijbrochures blijken lange, slecht geschreven en lelijk gepresenteerde analyses te zijn. Bovendien was DS’70 regeringspartij, dus de klik met de grote groep protest-stemmers ontbrak. De partij-missie (‘het mobiliseren van probleemoplossend vermogen’) strandde dus; wel veel goede oplossingen, maar geen vermogen tot mobilisatie. De PVV doet precies het tegenovergestelde. Geen analyses en rapporten, maar krachtige one-liners. Een mediagenieke voorman, geen intellectuele achterban en een sterke emotionele klik met de kiezers. Ook opinie-onderzoeken leest de PVV goed, waaruit de partij tevens goed heeft begrepen dat veel kiezers protest-stemmers zijn.Maar toch is er een opvallend punt van overeenstemming. Al 30 jaren geleden had DS’70 als enige het standpunt : Nederland geen immigratieland. Het sloeg toen niet aan, wat terugziend jammer is.Ik denk dat we niet negatief moeten doen over populisme en publiciteitslust in de politiek; het blijkt noodzakelijk. Het geval DS’70 leert dat een partij die gelijk heeft het daarom nog niet zelf van de kiezers krijgt. En van de PVV verwacht ik dat deze geen deukje in de politieke boter schiet, maar wel dat het een blijvertje is. Juist omdat het de gevoelige snaar van de kiezers raakt.
Meer weten ? Dossier Andere Tijden