Ook het raadswerk is een ambt, een vak. In de Nieuwegeinse gemeenteraad lijkt dat besef soms een beetje weggezakt te zijn en wordt slordig met procedures omgegaan. En dat is jammer, omdat proceduregezeur en ordedebatjes de aandacht afleiden van waar het werkelijk om gaat: de politieke inhoud.

Afgelopen woensdag was het weer zover. Een gemeenteraadsvergadering met een agenda van niets en daardoor ruimte om een aantal actuele zaken buiten de agenda aan de orde te stellen. Zo waren vanuit de raad moties voorbereid over een nieuwe locatie voor Bouwspeeltuin Jeugdland in Zuid, ruimte van het kabinet voor verruimen van het armoedebeleid en het (onfrisse) binnenklimaat op scholen en kinderdagverblijven. Interessant zou je denken, ook voor die paar aarzelend nieuwsgierige nieuwkomers op de publieke tribune, maar die kwamen bedrogen uit. Want wat zagen ze? Gepruts over moties en amendementen en een raadslid dat na zeven jaar nog niet snapt dat je volgens de Gemeentewet alleen voor of tegen een voorstel kunt stemmen. “Onthouding van stemmen” bestaat niet in gemeenteland. Of in de gewichtige taal van de Gemeentewet: ieder ter vergadering aanwezig lid (…) (is) verplicht zijn stem voor of tegen uit te brengen. Toch ging het weer mis.

Bij de motie om het college te verzoeken een nieuwe plek voor bouwspeeltuin Jeugdland te zoeken als de sportparken Parkhout/Hoog Zandveld opnieuw worden ingericht, meldt een ervaren raadslid dat ze zich van stemming wil onthouden. De burgemeester wijst haar terecht en zegt dat dat volgens de wet niet kan. Als je niet over een voorstel kunt of wilt stemmen, bijvoorbeeld omdat het gaat over subsidieverlening aan je werkgever, dan is de elegante oplossing “niet aanwezig te zijn” en dus de zaal te verlaten. Een raadslid dat niet aanwezig is kan uiteraard niet voor of tegen zijn. De voorzitter constateert dan -voor de geluidsband en het verslag- dat raadslid X de zaal heeft verlaten en er dus een stem minder is uitgebracht. Dat is de elegante weg. De onelegante weg is te roepen dat je geen keus kunt maken (hoe moeilijk is het overigens voor of tegen het zoeken van een nieuwe geschikte plek voor een bouwspeeltuin te zijn?) en demonstratief in de aal aanwezig te blijven. Ongetwijfeld in de hoop op herrie en goedkope publiciteit, omdat de voor het blok gezette voorzitter wel iets moet ondernemen. Doen alsof je neus bloedt levert een onjuist (ongeldig?) verslag en ongetwijfeld een klacht op, het raadslid verwijderen betekent een rel.

Ook met moties en amendementen wordt in de Nieuwegeinse raad vaak slordig omgesprongen. Allereerst valt op dat veel raadsleden al niet in staat zijn een technisch correcte motie of amendement te schrijven (en daarvoor ook geen beroep doen op de deskundigen van de griffie). Een motie is een uitspraak van de Raad over een onderwerp, die afsluit met een oproep aan het college om iets te doen. Een amendement is een wijzigingsvoorstel op een voorstel dat ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorligt. Verschillende zaken dus, die een verschillende aanpak en structuur vereisen, maar wij haspelen alles vrolijk door elkaar.

Nog curieuzer is het modeverschijnsel van de afgelopen maanden om een “motie aan te houden”, om zo een of andere dwangpositie (of “bungelen”) na te bootsen. Als een motie op de juiste manier (rechtsgeldig ondertekend enz.) wordt ingediend dan constateert de voorzitter dat deze deel uitmaakt van de beraadslagingen. Na het debat vindt er dan een stemming over plaats en wordt hij aangenomen of verworpen. Het college betoogt vaak dat een motie overbodig is omdat die het beleid ondersteunt dat het toch al aan het uitvoeren is. Dan heb je als indiener de keuze: of je trekt hem in (zodat er geen stemming volgt) of je volhardt en wilt toch een uitspraak van de raad (en dan komt hij in stemming). De laatste paar raadsvergaderingen komt het voor dat een indiener dan roept “we houden hem aan”. Alsof een motie boven de martk kan zweven en ineens de volgende raadsvergadering weer onderdeel van de vergadering uitmaakt, wat in gemeenteland ook uitdrukkelijk niet kan. De enige methode is dan intrekken en een volgende keer, desgewenst en zo mogelijk, weer indienen. Ook dit soort discussie schept voornamelijk verwarring en irritatie.

Is dit nou allemaal zo belangrijk? Het gaat toch om de politieke standpunten en niet om de techniek?
Ja en Nee.

De inhoud is veruit het belangrijkst. Procedures zijn er alleen maar om die inhoud vanuit de achtergrond en liefst geruisloos te ondersteunen. Om het politieke proces te smeren en te zorgen dat iedereen weet waar hij aan toe is en zich verder met de inhoud kan bezig houden.

En precies het gedoe over stemprocedures, moties enz. is een smet op het raadswerk en leidt de aandacht af van de inhoud. Politici staan al te boek als graaiers en nu zouden we ook nog amateuristische prutsers kunnen worden gevonden? Bovendien hoor ik veel liever of een raadslid nu wel of niet wil dat op het sportpark een nieuwe bouwspeeltuin komt en wat er voor of tegen is om meer mensen in aanmerking te laten komen voor de U-pas.

Zullen we na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014 allemaal maar tijdelijk in de leer gaan bij de griffie om het handwerk te leren?