Tongentaal

Pinksteren. De uitstorting van de heilige geest. Of, zoals ik mij laatst geheel per ongeluk versprak, de ineenstorting van de heilige geest. Wellicht herkennen meer mensen zich momenteel in die laatste uitspraak dan in de eerste. Een heilige geest die zich uitstort is dan ook wat cryptisch. Tongen van vuur die op mensen neerdalen klinkt al vrij angstaanjagend. En dan nog de chaos van de constatering dat iedereen plotseling een andere taal spreekt. De opeenvolging van christelijke feestdagen na Jezus’ overlijden is ook al wat verwarrend. Jezus overlijdt, staat twee dagen later op uit de dood, waarna hij veertig dagen later ten hemel vaart, om tien dagen later de heilige geest over zijn discipelen uit te storten.Laten we terugkomen op de ineenstorting van diezelfde heilige geest. Al tijdens de opkomst van het nihilisme, werd deze ineenstorting aan de kaak gesteld. Het nihilisme gaat ervan uit dat er geen eenduidige moraal en geen eenduidige waarheid is. Deze zijn immers ten alle tijden subjectief. Daarnaast zou de wereld en het bestaan geen doel hebben. Het bestaat slechts. Het was in de tijd van deze stroming dat de filosoof Nietzsche voor het eerst de hypothese uitsprak dat de mensheid God ‘gedood’ heeft. Zij wil en kan niet meer geloven in een hogere macht. Zij staat de aanwezigheid van een lot of een sturend Opperwezen, niet langer toe.De mens helpt de mens en mocht dat systeem falen, dan is er niets om op terug te vallen. Een pessimistisch wereldbeeld, maar ook optimistisch te noemen in het vertrouwen van de mens in de mens. Naar mijn idee zijn de mensen momenteel echter weer bezig om een nieuwe God te creëren. We zoeken naar vervangers, in de vorm van leermeesters, kunstenaars, geliefden of de wetenschap. Iets om aan vast te klampen. Mocht er sprake zijn van een ineenstorting van de heilige geest, dan luidt dat dus automatisch de geboorte van een nieuwe heilige geest in. Voor de één is dat voetbalheld Cruijff en voor de ander politicus Cohen. We willen in iets, in iemand, geloven zodat de druk van ons eigen verantwoordelijkheidsgevoel afneemt.De uitstorting van de heilige geest klinkt als iets dat je overvalt, waar je geen weerstand aan kunt bieden. Alsof de discipelen rustig met elkaar spraken, misschien een boek lazen of wat dronken, en hoe opeens vanuit de hoogte een windvlaag op hen neerdaalde en tongen van vuur boven hun hoofden achterliet. Hoe zij plotseling alle talen, of ieder een andere taal, spraken en dat zij niets anders konden dan op reis gaan en spreken over de laatste jaren van Jezus Christus.Pinksteren is niet een verhaal van keuzes maken. Het is een verhaal van overvallen worden door iets dat groter is dan de menselijke ratio. De uitstorting staat dus geheel tegenover de ineenstorting. Kiezen of volgen. Het individu of de gemeenschap. Een christelijke feestdag of een gewone vrije dag.